Najczęściej zadawane pytania

Jest to choroba hormonalno – immunologiczna. Polega na pojawieniu się i rozroście tkanki podobnej do endometrium w miejscach innych niż fizjologicznej jej ulokowanie (macica).
Endometrioza może wiązać się z szerokim spektrum dolegliwości, głównie bólowych o różnej lokalizacji, czasami przebiega ona bezobjawowo, mimo, że ogniska mogą osiągać znaczne rozmiary. Guzy endometriozy mogą być zlokalizowane w obrębie miednicy mniejszej, na jajnikach, pęcherzu, jelicie grubym, otrzewnej, nerce, przeponie, w płucach, mózgu, oku, powłokach podskórnych czy bliznach pooperacyjnych.

Do najczęstszych objawów należą bolesne miesiączkowanie (60–80% przypadków), przewlekły ból miednicy mniejszej (30–50% przypadków), niepłodność (30–40% przypadków), dyspareunia (25–40% przypadków), nieregularne miesiączki (10–20% przypadków)¹https://www.researchgate.net/publication/319310683_Wplyw_endometriozy_i_metod_jej_leczenia_na_jakosc_zycia_i_funkcjonowanie_seksualne_kobiet_-_przeglad_najnowszych_badan_The_impact_of_endometriosis_and_modes_of_its_treatment_on_quality_of_life_and_sex/link/59a2e698a6fdcc1a315f55eb/download.

U niektórych kobiet nie ma żadnych objawów, ale jest to 25 % chorujących.

Objawy obejmują:

• czasowo nasilające się bóle ostre pojawiające się w okresie okołomenstruacyjnym,
• obfite i nieregularne krwawienia miesiączkowe,
• bolesne jajeczkowanie,
• dyspareunię,
• ból chroniczny w obszarze narządów miednicy mniejszej,
• ból zlokalizowany w okolicy krzyżowej
• kręgosłupa,
• ból jelit i bolesne defekacje w czasie miesiączki,
• ból w okolicy układu moczowego i bolesne
• wydalanie moczu, szczególnie w okresie menstruacji,
• zaparcia lub biegunki,
• przewlekłe zmęczenie
• oraz niepłodność²J. Sikora, Symptomatologia endometriozy [w:] Endometrioza. Diagnostyka i leczenie, [red.]S. Radowicki, K. Szyłło, Wrocław, 2016, s. 67..

Powinnyśmy udać się do lekarza, gdy niepokoi nas jakikolwiek objaw dotyczący naszego cyklu miesiączkowego, na przykład dotyka nas ból nasilający się w okresie okołomenstruacyjnym lub okołowulacyjnym, który utrudnia lub uniemożliwia normalne funkcjonowanie oraz nie przechodzi bo lekach dostępnych bez recepty.

Warto zwrócić uwagę również na problemy z płodnością (37% pacjentek).

Takie komentarze powinny być wskazówką do zmiany lekarza.

Nie każdy lekarz ginekolog specjalizuje się w leczeniu endometriozy. Jeśłi poszukujesz lekarza, zachęcamy do skorzystania z naszej listy specjalistów.

Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników opublikowało schemat diagnostyki endometriozy, obejmujący wywiad w kierunku endometriozy oraz wskazania do leczenia chirurgicznego. Warto zapytać lekarza, czy się z nim zapoznał.

Badania kliniczne i eksperymenty nad endometriozą trwają od wielu lat, a sama choroba jest znana od XVIII wieku. Jednak jej patogeneza pozostała niewyjaśniona, a powszechne występowanie potwierdzili badacze dopiero w XX wieku. Istnieje wiele teorii, które wyjaśniają niektóre z czynników, ale dotychczas przeprowadzone badania tego jednoznacznie nie potwierdzają.

Teorie na temat przyczyn powstawania endometriozy:

• Zgodnie z teorią indukcji tkanka endometrium jest rozprowadzana z macicy do innych części ciała poprzez system limfatyczny lub krwi.
• Teoria genetyczna sugeruje, że niektóre rodziny posiadają czynniki predysponujące do choroby.
• W wielu przypadkach w których endometrioza występuje w bliźnie brzucha, podejrzewa się również transplantację chirurgiczną, chociaż stwierdzono ją również w takich bliznach, gdzie przypadkowa implantacja wydaje się mało prawdopodobna.
• Inna teoria sugeruje, że pozostałości tkanki od momentu, w którym kobieta była embrionem, mogą później przekształcić się w endo lub, że niektóre dorosłe tkanki zachowują zdolność, którą posiadały w stadium zarodkowym, aby w pewnych okolicznościach ulec transformacji.
• Odwrotna teoria menstruacji (teoria migracji transtubalnej) sugeruje, że podczas menstruacji część tkanki menstruacyjnej cofa się przez jajowody, a implanty tkanki zagnieżdżają się w jamie brzusznej i wszczepiają się poza jamą macicy. Niektórzy eksperci uważają, że wszystkie kobiety doświadczają pewnych zapasów tkanki menstruacyjnej i że problem układu immunologicznego lub problem hormonalny pozwala na wzrost tej tkanki u kobiet, u których rozwija się endometrioza.

Najważniejsza w leczeniu endometriozy jest prawidłowa i odpowiednio wcześnie postawiona diagnoza. Rodzaj leczenia dobierany jest na podstawie stopnia zaawansowania endometriozy, zawsze indywidualnie po wnikliwej diagnozie. 

Jakie elementy powinna zawierać diagnoza?

• szczegółowy wywiad,
• eksperckie badanie ginekologiczne,
• badanie USG dopochwowe i przezodbytnicze (np. sonovaginografia), 
• badania obrazowe (MR i TK),
• w uzasadnionych przypadkach – laparoskopia, laparotomia,
• badanie histopatologiczne. 

Obecnie istnieją metody pozwalające na nieinwazyjną diagnostykę endometriozy. Tzw. laparoskopia diagnostyczna powinna zostać wykorzystana jako narzędzie diagnostyczne w uzasadnionych przypadkach.

Najważniejsze jest badanie eksperckie – ginekolog powinien być specjalistą od leczenia endometriozy, który wykona prawidłowo USG dopochwowe oraz USG transrektalne (przezodbytnicze), jeśli jest podejrzenie występowania ognisk choroby w tych miejscach.

Problem postawienia trafnej diagnozy, która trwa średnio około 8-10 lat w krajach Europy Zachodniej czy Polsce jest uwarunkowany wieloma czynnikami:

• brak wiedzy o endometriozie wśród lekarzy,
• brak bloku na studiach medycznych poświęconych endometriozie,
• kierowanie się stereotypami „miesiączka musi boleć” czy „taka pani uroda”,
• bardzo szeroki wachlarz objawów, które mogą wskazywać inne choroby,
• brak świadomości społecznej o endometriozie,
• brak poznanej przyczyny zapadania na endometriozę,
• brak skutecznych narzędzi diagnostycznych,
• niewielu specjalistów,
• brak wyceny operacji zaawansowanej postaci endometriozy w tym głębokonaciekającej,
• brak referencyjnych ośrodków leczenie endometriozy w Polsce.

Nie dysponujemy kompletnymi badaniami na temat częstości występowania endometriozy w Polsce. Jesteśmy w stanie estymować liczbę chorych (około 2 miliony) na podstawie statystyk światowych podanych przez Zespół Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Średni czas od wystąpienia pierwszych objawów do diagnozy jest również estymowany na podstawie statystyk z Wielkiej Brytanii (8 lat) lub USA (10-12 lat). 

Badanie pilotażowe członkini rady fundacji, Marleny Kaźmierskiej, wykonane w 2019 roku i obejmujące 55 chorych na endometriozę, wykazało, że: 

“Średnia wieku u kobiet. kiedy potwierdzono u niech endometriozę, to około 29 lat, a średni czas diagnozy wynosi ponad 4 lata. […] U trzech pacjentek zdiagnozowano chorobę w trakcie pierwszej wizyty, wtedy od razu skierowano je na zabieg laparoskopii. Niestety znacznie częściej diagnoza trwała kilka lub kilkanaście lat, “rekordzistkę” diagnozowano przez lat 15. Ważną informacją z uzyskanych danych, jest fakt, że 93% respondentek odczuwała pierwsze objawy endometriozy już na etapie szkoły podstawowej lub średniej”.³M. Kaźmierska “Czy w szkole jest miejsce dla cierpienia, współczucia i przeżywania choroby? : analiza problemu na przykładzie uczennic chorych na endometriozę” [link]

Lekarz zakwalifikuje pacjentkę do leczenia: farmakologicznego czy operacyjnego.

Leczenie ma za zadanie:

• łagodzenie / redukowanie objawów bólowych;
• usunięcie guzów, nacieków, wszczepów;
• zachowanie lub przywrócenie płodności;
• zapobieganie / opóźnianie nawrotu choroby.

Rodzaj leczenia dobierany jest na podstawie stopnia zaawansowania endometriozy, zawsze indywidualnie po wnikliwej diagnozie. Biorąc pod uwagę rozległość oraz stopień ciężkości zmian chorobowych możemy wyróżnić cztery stopnie zaawansowania endometriozy. Zgodnie ze skalą Amerykańskiego Towarzystwa Rozrodu wyróżniamy:

• I stopień – minimalny;
• II stopień – łagodny;
• III stopień – umiarkowany;
• IV stopień – ciężki.

Skala punktowa oparta o rozległość, liczbę i głębokość ognisk endometriozy, ale i obecność torbieli jajników, jak i zrostów, kwalifikuje do danego stopnia zaawansowania choroby.

Wyróżnia się leczenie:

• farmakologiczne,
• operacyjne (laparoskopia, rzadziej laparotomia),
• bólu,
• fizjoterapię,
• psychoterapię
• dietę przeciwzapalną, wegetariańska, wegańską
• alternatywne.

LECZENIE OPERACYJNE

Może być diagnostyczne lub terapeutyczne i wykonane za pomocą głównie laparoskopii lub sporadycznie laparotomii (metoda mniej preferowana).

To lekarz ustala zakres i metody stosowane w czasie operacji, które dostosowuje indywidualnie do pacjentki, w oparciu o wyniki badań. Zespół lekarzy specjalistów w dziedzinie leczenia endometriozy dostosowuje zakres zabiegu oraz planowane użycie narzędzi chirurgicznych do przypadku operowanej pacjentki.

W ośrodkach specjalistycznych jest to chirurgia „skrojona na miarę”, przez co leczenie jest precyzyjnie dobrane do każdej pacjentki oraz najnowszych możliwości chirurgii ginekologicznej.

Chirurgia zachowawcza dąży do usunięcia lub zniszczenia wszczepów, uśmierzenia bólu i może w niektórych przypadkach umożliwić zajście w ciążę. Chirurgia zachowawcza może obejmować laparoskopię (operację ambulatoryjną, w której chirurg może obserwować wnętrze jamy brzusznej przez maleńką oświetloną rurkę, która jest wsuwana przez jedno lub więcej małych nacięć brzucha, określana również jako operacja „pępka”) lub laparotomię (bardziej rozległa procedura, pełne nacięcie, dłuższy okres rekonwalescencji). Terapia hormonalna może być przepisywana wraz z zachowawczą operacją. Radykalna chirurgia, która może być konieczna w ciężkich przypadkach, obejmuje wycięcie macicy, usunięcie wszystkich wszczepów  i usunięcie jajników.

Obecnie prywatne kliniki dysponują torami wizyjnymi pracującymi w 3D i rozdzielczości Ultra HD 4K, które ułatwiają chirurgowi orientację przestrzenną, nawigację śródoperacyjną. Posiadają również systemy wentylacji, zapewniające doskonałą czystość powietrza poprzez wymienianie go 24 razy na godzinę.

LECZENIE BÓLU

Dostępne bez recepty leki przeciwbólowe mogą obejmować aspirynę i acetaminofen, a także inhibitory prostaglandyn, takie jak ibuprofen, naproksen sodowy, indometacynę i kwas tolfenamowy. W niektórych przypadkach mogą być wymagane leki na receptę.

TERAPIA HORMONALNA

Leczenie hormonalne ma na celu zatrzymanie owulacji tak długo, jak to możliwe i może obejmować: doustne środki antykoncepcyjne, leki progesteronowe (dienogest), pochodną testosteronu (danazol) i agonistów GnRH (leki na hormon uwalniający gonadotropinę). Skutki uboczne mogą być problemem dla niektórych kobiet.

ALTERNATYWNE LECZENIE

Uzupełniające opcje leczenia endometriozy mogą obejmować tradycyjną chińską medycynę, podejście żywieniowe, homeopatię, leczenie alergii i immunoterapię.

Na tej stronie znajdują się najnowsze informacje na temat leków refundowanych.

Endometrioza jest chorobą przewlekłą i nieuleczalną.

Dzięki znanym metodom leczenia możliwe jest usunięcie zmian wywołanych przez chorobę, ale, ponieważ przyczyna choroby jest nieznana, nie ma metody która w 100% gwarantuje brak remisji.

Badania nie udowadniają dziedziczności endometriozy, wspominają jedynie, że ma tendencję do grupowania się w rodzinach. Udowodniono, że krewni pierwszego stopnia kobiety chorej na endometriozę są od 5 do 7 razy częściej diagnozowani operacyjnie na endometriozę⁴ Za: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4346178/. 

Z Raportu firmy Difference dotyczący postrzegania okresu w Polsce (maj 2020 r., j. polski) wynika, że 7% nastolatek oraz aż 18% dorosłych kobiet uważa, że “miesiączka musi boleć, tak już jest”. Ból lub bolesne skurcze brzucha deklarowało 55% kobiet (79% nastolatek), bóle promieniujące do pleców/krzyża – 34% (39% nastolatek). Na pytanie “czy musiałaś wrócić do domu z powodu silnego bólu podczas miesiączki” twierdząco odpowiedziało 29% kobiet i 54% nastolatek. 

Niestety, nie posiadamy danych dotyczących świadomości endometriozy w Polsce, jednakże “miesiączka musi boleć” jest jednym z najpowszechniejszych mitów dotyczących menstruacji w świadomości Polek. Kobiety wierzące w ten mit nie podejmą działań mających na celu dotarcie do źródła odczuwanego bólu miesiączkowego, a jedynie poddadzą się mu i stwierdzą, że “tak już jest”. 

Świadomość choroby oddolnie najczęściej szerzą same chore, rozpowszechniając wiedzę na temat endometriozy wśród swojej rodziny i znajomych, w nadziei, że zgłoszą się do nich inne kobiety cierpiące na podobne objawy. 

Brakuje informacji o endometriozie w programie nauczania biologii czy WDŻ, co skutkuje brakiem świadomości wśród uczniów i nauczycieli oraz trudnościami w uczestniczeniu w zajęciach szkolnych przez boleśnie miesiączkujące dziewczęta. 

Za Marleną Kaźdmierską: “Zdaniem 72% kobiet z endometriozą można, a nawet należy stworzyć odpowiednie rekomendacje, możliwości i rozwiązania zniwelowania lub usunięcia […] trudności w uczestniczeniu w edukacji szkolnej⁵M. Kaźmierska “Czy w szkole jest miejsce dla cierpienia, współczucia i przeżywania choroby? : analiza problemu na przykładzie uczennic chorych na endometriozę” [link]. 

W zagranicznych źródłach mowa o świadomości społeczeństwa nt. endometriozy: 91% respondentek słyszało o chorobie zwanej “endometrioza” w porównaniu do 57% respondentów. Spośród mężczyzn, 57% (vs 22% kobiet) przyznało, że nie mieli pojęcia jakie są objawy endometriozy, a kolejne 55% (vs 26% kobiet) nie potrafiło wskazać żadnej opcji leczenia choroby⁶Za: https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.3109/00016341003657900 Shah DK, Moravek MB, Vahratian A, Dalton VK, Lebovic DI. Public perceptions of endometriosis: perspectives from both genders. Acta Obstet Gynecol Scand. 2010 May;89(5):646-50. doi: 10.3109/00016341003657900. PMID: 20235893.

. 

Źródło: Endometriosis Association, Inc.

Jednym z mitów dotyczących endometriozy był ten, że chorują na nią kobiety w wieku 30-40 lat. Fakt, są największą grupą chorych i choroba może pojawić się u kobiety w tym wieku, ale endometrioza może równie dobrze występować od pierwszej miesiączki. Mit dotyczący wieku, w którym się pojawia, powoduje, że objawy u nastolatek mogą być bagatelizowane.

Ze statystyk wynika, że częstość występowania endometriozy faktycznie największa jest w przedziale 40-44 lat (18.6 na 1000 pacjentek, w porównaniu do całości badanej grupy – 10.8 na 1000), a średnia wieku w grupie pacjentek z niedawno zdiagnozowaną endometriozą to 32 lata. Kiedy w tej grupie pacjentek pojawiły się pierwsze objawy, czy były one obecne w wieku nastoletnim – nie wiadomo⁷https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/1471-0528.14711. 

Niemniej dysponujemy badaniami, które mówią, że wśród nieletnich, które poddały się laparoskopii z powodu bólu miednicy odsetek chorych na endometriozę wynosił 47%. Natomiast, wśród nastolatek, u których ból miednicy nie ustępował po zastosowaniu terapii, odsetek chorych na endometriozę wynosił 70-73%⁸https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4432718. 

W raporcie Endometriosis Association ujawniono, iż u około 40% kobiet borykających się z gruczolistością pierwsze objawy choroby pojawiały się na etapie adolescencji lub późnego dzieciństwa⁹M.L. Ballweg, Big picture of endometriosis helps provide guidance on approach to teens: comparative historical data show endo starting younger, is more severe. „J Pel Adoles Gynecol” 2003, 16, 2 suppl, s. 521- 526.

• spadek jakości życia;
• niepłodność i bezpłodność;
• depresja;
• obniżenie samooceny i pewności siebie;
• problemy z utrzymaniem ciąży;
• bolesne współżycie i obniżenie jakości życia seksualnego;
• chroniczny ból;
• kosztowne leczenie, pogorszenie sytuacji materialnej, zaciągnie kredytów na operacje;
• niepełnosprawność;
• niezdolność do pracy;
• utrata pracy;
• stany lękowe i napięcia, deprywacja potrzeb;
• ograniczenie aktywności fizycznej;
• problemy w związku, rozpad związku;
• …

• Z badań wykonanych przez Global Study of Women’s Health z 2011 roku wynika, że symptomy bólowe i inne związane z gruczolistością ograniczają wydajność kobiet w pracy o niemal jedenaście godzin tygodniowo, czyli 27% z czterdziesto godzinnego tygodnia pracy.
• Raport World Endometriosis Research Fundation z 2012 roku ukazuje fakt, iż finansowanie badań nad chorobą jest wciąż nieproporcjonalne do kosztów społecznych. Przywołując te wyniki, warto odnieść się do Stanów Zjednoczonej Ameryki, gdzie rocznie ponoszą około sześćdziesiąt dwa miliardy dolarów na koszty opieki zdrowotnej i utraty wydajności pracy, a w 2018 roku ten kraj wydał zaledwie siedem milionów dolarów na badania nad endometriozą¹⁰J. Pincott, Bolesna tajemnica, „Świat Nauki”, 2018, nr 8, s. 40-42.

Radzenie sobie z endometriozą to umiejętność radzenia sobie w codziennym życiu. Jest to proces, na który składają się różne strategie, które kobiety chore na endometriozę uruchamiają w obliczu stresujących wydarzeń, które z roku na rok pojawiają się w ich życiu wraz z rozwojem choroby. Bardzo ważnie jest holistyczne podejście do siebie. Poniżej przedstawiono mechanizmy radzenia sobie zidentyfikowane przez dr Silvertona w badaniu „Dostosowanie psychologiczne i strategie radzenia sobie u kobiet z endometriozą”.

Pozytywne radzenie sobie

• Optymizm: pozostanie w nadziei, a zarazem realistyczne podejście do choroby; zrównoważonej perspektywy.
• Akceptacja: Uświadomienie sobie, że doświadczasz bólu, jest pozytywnym pierwszym krokiem w radzeniu sobie z endometriozą.
• Zdrowe funkcjonowanie: położenie nacisku na zachowanie zdrowia i funkcjonalności, zamiast skupiania się na strachu przed dysfunkcjonalnością. Kobiety wykazujące tę umiejętność radzenia sobie ze stresem działają promując zdrowy tryb życia, w tym zdrowe odżywianie, ćwiczenia i techniki redukcji stresu. Ta strategia pomaga kobietom budować wewnętrzny obraz kontroli.
• Uwolnienie napięcia: niektórzy mogą znaleźć potrzebę „odpuszczenia” lub „uwolnienia emocji”. Służy to wyładowaniu gniewu, smutku i rozpaczy.
• Poszukiwanie wsparcia społecznego: szukanie pomocy w grupach wsparcia, u przyjaciół, rodziny, lekarzy i współpracowników.
• Rozwiązywanie problemów: strategia ta przyjmuje postawę „przejęcia” w odniesieniu do własnej opieki medycznej i leczenia. Te kobiety zwykle stają się chodzącymi encyklopediami na temat choroby. Są również otwarte na metody niekonwencjonalne, takie jak akupunktura, dieta i kreatywne hobby.
• Zmiana kolejności priorytetów i celów: zinwentaryzowanie priorytetów i celów, ocena tych, które mogą wymagać zmiany, w tym decyzje dotyczące rodzicielstwa, związków, małżeństwa lub planowania kariery zawodowej.
• Aktywny udział: Stać się aktywnym uczestnikiem leczenia i leczenia medycznego. Kobiety, które postrzegają siebie jako bardziej asertywne, lepiej dostosowują się do leczenia medycznego.
• Selektywne ignorowanie: Kobiety koncentrowały się na pozytywnych konsekwencjach choroby, strategii charakteryzującej się takimi postawami jak „Mam endo i jest to duży problem, ale ten kryzys zbliżył mnie do mojej rodziny i / lub przyjaciół”.

Negatywne zachowania

• Odmowa: niektóre kobiety stosują tę strategię, aby poradzić sobie z konkretnymi aspektami choroby, takimi jak groźba nawrotu, problemy z przewlekłością lub bezpłodność. Kobiety stosujące tę metodę częściej zwlekają z rozpoczęciem leczenia i mają tendencję do zaprzeczania chronicznej chorobie.
• Negatywizm: strategia ta koncentruje się na złych konsekwencjach i przewiduje najgorszy wynik.
• Unikanie: Kobiety, które wykorzystują tę strategię radzenia sobie ze stresem, próbują złagodzić ból lub niepokój wywołany przez endometriozę, rozpraszając się lub wypychając związany z nimi stres związany z endometriozą. Uczestniczą w akcjach ucieczki, takich jak czytanie, spanie i oglądanie telewizji.
• Wycofanie: typowe dla tej strategii jest chodzenie do łóżka lub pozostawanie w łóżku, unikanie przyjaciół, rodziny lub innych kobiet z chorobą.

Pasywna rezygnacja: Kobiety stosujące tę strategię wykazują bezradność i bierność. Chcą, aby opiekowała się nimi rodzina, przyjaciele i ich lekarze. W skrajnych przypadkach polegają na innych, aby podejmować decyzje za nich.

Źródło: Endometriosis Association

W chwili obecnej nie ma żadnych statystyk dotyczących dokładnej liczby kobiet chorych na endometriozę w Polsce. Liczba (około 2 mln), którą się posługujemy, jest estymowana na podstawie statystyki światowej podawanej przez Zespół Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Informacje dostępne w sieci mogą odnosić się do bardzo szerokiego zakresu podanego w w.w. dokumencie: 6-15% ogólnej populacji kobiet¹¹https://www.ptgin.pl/sites/default/files/page-2019/Diagnostyka%20i%20metody%20leczenia%20endometriozy.pdf.

Według odpowiedzi na interpelację posła Adama Korola podstawowe dane z Narodowego Funduszu Zdrowia na temat liczby świadczeniobiorców, którym udzielane są świadczenia w zakresie ambulatoryjnej opieki specjalistycznej oraz w zakresie leczenia szpitalnego z rozpoznaniem endometriozy (zdefiniowanej jako rozpoznanie ICD-10 N80 ze wszystkimi rozszerzeniami) to 4,5 tys. zaopatrzonych w leczenie szpitalne świadczeniobiorców w 2015 i 2017 oraz 2,7 tys. w 2016 r.

Jeżeli chodzi o dane przeznaczone wyłącznie na laparoskopię, niestety, nie dysponujemy takimi dostarczonymi przez Ministerstwo Zdrowia. Można natomiast posiłkować się wywiadem dr Siekierskiego, w którym mówi on bezpośrednio o wycenie procedury na kwotę 2444 zł ¹²https://gazetalekarska.pl/?p=22151.

Natomiast jeśli chodzi o dane Ministerstwa na temat świadczeń, w odpowiedzi na interpelację posła Adama Korola , znajdziemy informację, że:

Odnosząc się do pytania w zakresie kwoty przeznaczonej na jednego świadczeniobiorcę,uprzejmie proszę,aby przyjąć,że zgodnie z danymi z Narodowego Funduszu Zdrowia w odniesieniu do świadczeń rozliczanych w rodzaju leczenie szpitalne, w roku 2018 udzielono świadczenia o łącznej wartości rozliczenia wysokości 7 626 tys. zł łącznie dla 3 560 pacjentek z rozpoznaniem endometriozy, co w przeliczeniu na jedną pacjentkę oznacza kwotę 2,1 tys. zł. W odniesieniu do rodzaju ambulatoryjna opieka specjalistyczna w roku 2018 udzielono świadczenia o łącznej wartości rozliczenia w wysokości1 083 tys. zł.dla 10 461 pacjentek z rozpoznaniem endometriozy, co w przeliczeniu na jedną pacjentkę oznacza kwotę 103 zł. Przedstawione dane za rok 2018 obejmują okres styczeń– wrzesień.

We wspomnianej kwocie 2100 zł mieszczą się również laparoskopie, niestety, nie możemy powiedzieć ze 100% pewnością, że tyle kosztuje sama operacja. Na pewno można powiedzieć, że średnia refundacja leczenia szpitalnego endometriozy (w którym to leczeniu szpitalnym zawiera się również laparoskopia) to 2100 zł.

Z bazy danych NFZ można również wyciągnąć średnią wartość jednostek hospitalizacji dla zabiegów z grupy M14: ŚREDNIE ZABIEGI GÓRNEJ CZĘŚCI UKŁADU ROZRODCZEGO, do których zalicza się niektóre operacje endometriozy (np. operacje torbieli jajnika), jednakże te dane nie zawierają wyłącznie zabiegów dotyczących endometriozy, jak i nie uwzględniają zabiegów endometriozy poza układem rozrodczym (np. operacja endometriozy na pęcherzu jest osobną jednostką, w osobnej jednorodnej grupie pacjentów). W tych danych analiza przekrojowa z różnych lat podaje kwotę średniej wartości hospitalizacji takich zabiegów w przedziale 2300-2500 zł¹³
https://statystyki.nfz.gov.pl/Benefits/1a?S.Section=M+-+Choroby+%C5%BCe%C5%84skiego+uk%C5%82adu+rozrodczego&S.Name=M14+%C5%9AREDNIE+ZABIEGI+G%C3%93RNEJ+CZ%C4%98%C5%9ACI+UK%C5%81ADU+ROZRODCZEGO+*&S.Catalog=1a&S.Year=2018&S.SelectedTab=CrossSectionalAnalysis&search=true#.